بررسی تنوع در خصوصیات مرفولوژیکی برگ و میوه بلوط بلندمازو (castaneifolia quercus) در ۵ رویشگاه طبیعی جنگل های مازندران

بلوط بلندمازو یکی از درختان مهم و صنعتی جنگل های شمال ایران به حساب می آید که به دلیل بهره برداری های بی رویه به شدت مورد تخریب قرار گرفته است. در این پژوهش با انتخاب 5 رویشگاه طبیعی بلندمازو واقع در جنگل های مازندران به مطالعه تنوع فنوتیپی آن با استفاده از صفات ریخت ظاهری برگ و میوه پرداخته شده است. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که رویشگاه لایی پاسند (واقع در ارتفاع 1100 متری) در بیش تر صفات با 4 رویشگاه دیگر اختلاف معنی دار داشته است. نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد از میان 31 صفت برگ و میوه، صفات مساحت برگ، حداکثر پهنای برگ، تعداد دندانه سمت راست، تعداد جفت رگبرگ اصلی برگ، طول دم برگ، طول کل برگ، وزن خشک، وزن تر، قطر بزرگ میوه، شکل ویژه بذر، قطر براکته و ارتفاع براکته در تبیین 3 مؤلفه اول بیش ترین نقش را داشته و کم ترین میزان شکل پذیری را به خود اختصاص داده اند. بیش ترین میانگین صفات ریخت ظاهری در رویشگاه های واقع در میان بند دیده شده است و رویشگاه واقع در ارتفاعات پایین بند به دلیل نزدیکی به روستاها از تنوع کم تری برخوردارند. رویشگاه لایی پاسند تنوع متفاوتی را نسبت به رویشگاه های دیگر نشان داده است این احتمال وجود دارد که این رویشگاه یک اکوتیپ یا زیرگونه جدیدی از بلوط باشد که اثبات این فرضیه نیاز به مطالعات مولکولی دارد.